Relative Clause (who / which / that)
Relative Clause, cümlenin ana cümlesine (who, whom, which, that, veya whose.) gibi bir sözcükle bağlanan bir cümledir. Relative Pronouns veya Adjective Clauses olarak adlandırdığımız bu yapılar Türkçe’de “ilgi tümcesi, sıfat cümleleri, sıfat cümleciği” gibi ifadeler kullanılır. İki İngilizce cümleyi birleştirmek veya bir şey hakkında daha fazla bilgi vermek için bu göreceli cümlecikleri kullanabiliriz.
Relative Clause Ne Zaman Kullanılır?
Örneğin; Bir kızın Ali ile konuştuğunu hayal edin.Onun kim olduğunu bilmek ve arkadaşına Ali'nin konuştuğu kızı tanıyıp tanımadığını sormak istiyorsun.
The girl is talking to Ali. (Bir kız Ali ile konuşuyor.) Do you know the girl? (Kızı tanıyor musun?)
Kulağa oldukça karmaşık gibi gelen bu durum. Relative Clause ile bu cümleyi kurmak daha kolay olurdu.Her iki cümleyi tek bir cümleye koyarak yaparız.. En önemli şeyle başlayarak - kızın kim olduğunu bilmek istiyoruz.
Do you know the girl … (Kızı tanıyor musun?)
Arkadaşınız hangi kızdan bahsettiğinizi bilemeyeceğinden, ek bilgileri girmeniz gerekir -The girl is talking to Ali. kız Ali ile konuşuyor. "Kız" kelimesini cümlenin yalnızca ilk bölümünde kullanın, ikinci kısımda Relative clause ile değiştiririz. (insanlar için, "who" zamirini kullanın). Yani son cümle:
Do you know the girl who is talking to Ali? (Ali ile konuşan kızı tanıyor musun?)
Relative clause ikiye ayrılır.
1- Defining Relative Clause (Tanımlayıcı Sıfat Cümlecikleri)
Bu cümlede tanımladığımız kişi,nesne,yer hakkında açıklayıcı bilgi verilmek istendiğinde kullanılır. Yani kimden ya da neyden bahsettiğimiz anlaşılması için bu bilginin verilmesi gerekmektedir. Ek açıklamayı çıkardığımızda anlamda belirsizlik oluşuyorsa bu yapı kullanılır.
İnsanlar için: who, whom, that, whose
İnsan dışındakiler varlıklar için: which, that, whose
Yer, Zaman ve Sebepler için: where, when, why, that
WHO/THAT KULLANIMI
İnsanlar hakkında konuşurken who ya da that kullanabiliriz. That kullanımı daha yaygın ve biraz daha gayri resmidir
Örnek Cümleler:
The woman was very kind. (Kadın çok nazikti.)
The woman visited me in the hospital. (Kadın beni hastanede ziyaret etti.)
The woman who/that visited me in the hospital was very kind.(Hastanede beni ziyaret eden kadın çok nazikti.)
Do you know the girl. (Kızı tanıyor musun?)
The girl started in grade 7 last week. (Kız geçen hafta 7.sınıfa başladı.)
Do you know the girl who/that started in grade 7 last week? (Geçen hafta 7. sınıfa başlayan kızı tanıyor musun?)
WHICH/THAT KULLANIMI
İnsan dışındaki varlıklar hayvan,nesne v.s. hakkında konuşurken which ya da that kullanabiliriz. That kullanımı daha yaygın ve biraz daha gayri resmidir
Örnek Cümleler:
Do you see the cat? (Kediyi görüyor musun?)
The cat is lying on the roof? (Kedi çatıda yatıyor.)
Do you see the cat which/that is lying on the roof? (Çatıda yatan kediyi görüyor musun?)
The laptop which/that I bought last week has started making a strange noise! (Geçen hafta satın aldığım leptap garip bir ses çıkarıyordu.)
I want a mobile phone which/that takes good photos. (Güzel fotoğraflar çeken bir cep telefonu istiyorum.)
You need a coat which/that will keep you warm this winter. (Bu kış sizi sıcak tutacak olan bir monta ihtiyacınız var.)
WHERE KULLANIMI
Yerler hakkında açıklama yaparken açıklama yapılacak kelimeden sonra where kullanılır.
Örnek Cümleler
Do you know the place? (Yeri biliyor musun?)
The hospital’s place. (Hastanenin yeri)
Do you know the place where the hospital? (Hastanenin yerini biliyor musun?)
The café in Barcelona where I met my wife is still there. (Karımla tanıştığım kafe hala oradadır.)
That is the café where we held the meeting. (Toplantıyı yaptığımız kafe burası.)
Sık Yapılan Hata
Yer isimleri yer zarfı olarak kullanıldığında “where” kullanırız. Fakat nesne olarak kullanılırsa “which” ya da “that” kullanmamız gerekir.
I bought the restaurant. (Restoran satın aldım)
I had met my wife at that restaurant. (Karımla o restoranda tanışmıştım.)
I bought the restaurant where I had met my wife. (Karımla tanıştığım restoranı satın aldım.)
Yukarıda verdiğimiz örnekte “where”, “at the restaurant” (restoranda) yerine yani yer zarfı olarak kullanılmıştır. Fakat aşağıdaki diğer örnekte “restaurant” nesne olarak kullanılmıştır. Dolayısıyla ilgi zamiri olarak “which” ya da “that” kullanmalıyız.
I bought the restaurant.(Restoranı satın aldım.)
The restaurant has a nice atmosphere. (Restoran hoş bir atomsfere sahiptir.)
I bought the restaurant which has a nice atmosphere. (Hoş bir atmosfere sahip olan restoranı satın aldım.)
WHEN KULLANIMI
Zaman bildiren isimlerin tanımlanmasında ek açıklama yaparken açıklama yapılacak kelimeden sonra "when" ya da duruma göre "in which,on which" ya da "at which" kullanılır.
Örnek Cümleler
The year when I moved to İstanbul was 2020. (İstanbul’a taşındığım yıl 2020’ydi.)
I will never forget the day when I met him. (Onunla tanıştığım günü asla unutmayacağım.)
Yesterday was the day when/on which we met first time. (Dün buluştuğumuz ilk gündü.)
WHOSE KULLANIMI
Sahiplik durumu olan kelimeler hakkında ek açıklama yaparken açıklama yapılacak kelimeden sonra whose kullanılır.
Örnek Cümleler
Ayşe’s family is poor. (Ayşe’nin ailesi fakir)
Ayşe is shopping at our shop. (Ayşe bizim mağazada alışveriş yapıyor.)
Ayşe whose family is poor shopping at our shop. (Ailesi fakir olan Ayşe bizim mağazada alışveriş yapıyor.)
The woman whose husband was wounded was crying. (Eşi yaralanan kadın ağlıyordu.)
Ayşe whose father is an English teacher lives in Adana. ( Babası İngilizce öğretmeni olan Ayşe Adana'da yaşıyor.)
WHOM KULLANIMI
Eğer bir insanı açıklarken başka bir özne kullanıyorsak yani açıklama yapılan yan cümleciğin nesnesiyse sıfat cümleciğini whom ile kurarız. “whom” yerine “who” veya “that” de kullanılabilir.
Örnek Cümleler
The man is a lawyer. (Adam bir avukattır.)
I saw him at the cinema last night. (Geçen gece onu sinemada gördüm.)
The man whom I saw at the cinema last night is a lawyer. (Geçen gece sinemada gördüğüm adam avukat.)
Verdiğimiz örnekte nesne zamiri olan “him” yerine “whom” kullanılmıştır.
Sık Yapılan Hata
Her "whom" yerine "who" kullanılır fakat her "who" yerine "whom" kullanılmaz.
What's the name of the lady who/that is wearing the blue dress? (Mavi elbiseyi giyen bayanın adı ne?) - Whom kullanılamaz.
You're the most beautiful person who/that/whom I've ever seen. (Sen şimdiye kadar gördüğüm en güzel insansın.) - Whom kullanılır.
WHY KULLANIMI
Sebep belirten kelimeler hakkında ek açıklama yaparken açıklama yapılacak kelimeden sonra why kullanılır.
Örnek Cümleler
This is the reason why I left early. (Erken ayrılmamın nedeni bu.)
The reason why I came here today is not important. (Bugün buraya neden geldiğim önemli değil.)
2- Non-Defining Relative Clauses (Tanımsız Sıfat Cümlecikleri)
Ek açıklama yapılan bir cümledeki ek açıklamayı çıkardığımızda anlamda belirsizlik meydana gelmiyorsa bu açıklama cümlelerine “Non-defining Relative Clauses” adı verilir. Yani bu cümle cümleden çıkarılsa bile anlamda bir bozulma ya da belirsizlik meydana gelmez. Non-Defining Relative Clauses da that kullanılmaz. Non-defining relative clause ifadelerini kullanırken bu kısmın başına ve sonuna virgül konulur.
Örnek Cümleler
John's mother, who lives in Scotland, has 6 grandchildren. (John'un İskoçya'da yaşayan annesinin 6 torunu var.)
My grandmother, who is dead now, came from the North of England. (Şimdi ölen büyükannem İngiltere'nin kuzeyinden geldi.)
My friend John, who went to the same school as me, has just written a best-selling novel. (Benimle aynı okula giden arkadaşım John çok satan bir roman yazdı.)
Bilinmesi gerekenler
1- Who, whom ve which’den sonra yarım cümle gelir; yani bu sözcükler kendilerinden sonra özne ya da nesne’yi eksiltir.
2- Where, when ve why’dan sonra tam cümle gelir.
3- Sol tarafta virgül ve edat olmadığı sürece that; who, whom, which, when ve why’ın yerine kullanılabilir. Relative Clause’larda virgül ve edat’lardan sonra that gelmez.
4- Kendilerinden sonra özne olması şartıyla who, whom, which, when ve why cümleden çıkartılabilir. Ancak bu sözcüklerin cümleden çıkartılabilmesi için boşluktan önce virgül ya da edat’ın olmaması gerekmektedir. Başka bir deyişle, bir Relative Clause'nin cümleden çıkartılabilmesi için hem boşluktan sonra özne’nin olması hem de that’in o cümlede kullanılabilmesi şarttır.
5- Whose’dan sonra önünde belirteç (the, a(n), my, your, this, some, any. etc.) olan bir isim gelmez. Whose kendisinden sonra yalın isim alır.
6- Whom, which ve whose kendilerinden önce edat alabilir.
7- Yer ya da pozisyon bildiren ifadeleri (the room, the school, the supermarket, etc.) nitelemek için kullanılan where, zaman bildiren ifadeleri (the day, the year, the month, etc.) nitelemek için kullanılan when ve sebep bildiren ifadeleri (the reason, the explanation) nitelemek için kullanılan why bağlaçlarından sonra tam cümle gelir. Ancak yer, zaman ve sebep bildiren bu ifadelerden sonra yarım cümle gelmesi durumunda where, when ve why’ın yerine which kullanılır.
8- Relative Clause cümlemizde başta ya da sonda preposition (in, on, at, of, about, with, during, etc.) olması durumunda kendilerinden sonra tam cümle alan where, when ve why’ın yerine kendisinden sonra yarım cümle alan which kullanılır. Ayrıca edat + which kalıbı kendisinden sonra tam cümle aldığı için yerine göre where, when ya da why yerine kullanılabilir.