Can, Cannot Kullanımı
İngilizcede yeteneklerimizden, becerilerimizden, yapabildiğimiz aktivitelerden bahsederken CAN yapısını kullanarak cümleler kurarız.
Türkçede “-ebilmek / -abilmek” anlamına gelen "CAN, CAN'T" ekleri yetenek, olasılık, rica ve izin gibi durumlardan bahsederken kullanılır.
Olumlu Cümle Kullanımı
Cümlelerde kullanılan özneye (kişiye) göre değişmeksizin "Özne + Yardımcı Fiil (Can) + Fiilin 1. Hali" yapısı yani yalın hali hiçbir ek almadan kullanılır..
Örnek Cümleler
» I can speak English. (Ben İngilizce konuşabilirim.)
» You can play the piano. (Sen/Siz piyano çalabilirsin/iz.)
» We can play soccer. (Biz futbol oynayabiliriz.)
» They can do experiments. (Onlar deney yapabilirler.)
» He can solve problems. (O problem çözebilir.)
» She can draw pictures. (O resim çizebilir.)
» It can swim. (O yüzebilir.)
» I can drive a car (Ben araba sürebilirim)
» He can cook (O yemek pişirebilir)
» She can speak German (O Almanca konuşabilir)
Olumsuz Cümle Kullanımı
Becerilerimiz dahilinde olmayan, yeteneklerimiz arasında bulunmayan, yapamadığımız aktivitelerden bahsederken ise cümleyi olumsuz yapmamız gerekir.
"Özne + Yardımcı Fiil Olumsuz (Cannot) + Fiilin 1. Hali" Cümleyi olumsuz yaparken Önce özne sonra can yapısının ardından olumsuzluk eki olan NOT getirilir ve can’t şeklinde kısaltılarak ya da uzun haliyle cannot olarak kullanılır.
Örnek Cümleler
» I can’t (cannot) play a musical instrument. (Ben bir müzik aleti çalamam.)
» You can’t (cannot) dance. (Sen/siz dans edemezsin/iz.)
» We can’t (cannot) do origami. (Biz origami yapamayız.)
» They can’t (cannot) rollerblade. (Onlar paten kayamaz.)
» He can’t (cannot) play checkers. (O dama oynayamaz.)
» She can’t (cannot) read. (O okuyamaz.)
» It can’t (cannot) run. (O koşamaz.)
» My child can’t read yet (Çocuğum henüz okuyamıyor)
» She can not play piano (O piyano çalamıyor)
» We can’t go to the cinema tomarrow (Yarın sinemaya gidemiyoruz)
» My friend can’t dance (Arkadaşım dans edemiyor)
Soru Cümlesi Kullanımı
Karşımızdaki kişinin bir aktiviteyi yapıp yapamadığını öğrenmek için soru sorarken CAN cümlenin başına getirilir. Ardından özne ve daha sonra fiilin yalin hali eklenir. "Yardımcı Fiil (Can) + Özne + Fiilin 1. Hali"
Örnek Cümleler
» Can you help me please? (Bana yardım edebilir misin?)
» Can you give me a ticket, please? (Bir bilet verebilir misiniz, lütfen?)
» Can he go to there? (Oraya gidebilir mi?)
» Can she washes the dishes? (Bulaşıkları yıkayabilir mi?)
» Can you clean my car? (Arabamı yıkayabilir misin?)
» Can I use your computer, please? (Bilgisayarını kullanabilir miyim, lütfen)
» Can I take your pencil? (Kalemini alabilir miyim?)
» Can I sit here? (Buraya oturabilir miyim?)
» Can you do gymnastics? (Sen jimnastik yapabilir misin?)
Short answers (Kısa cevaplar)
– Yes, I can. (Evet yapabilirim)
– No, I can’t. (Hayır yapamam.)
Long answers (Uzun cevaplar)
– Yes, I can do gymnastics. (Evet jimnastik yapabilirim.) –
– No, I can’t do gymnastics. (Hayır jimnastik yapamam.)
» Can he ride a horse? (O ata binebilir mi?)
Short answers (Kısa cevaplar)
– Yes, he can. (Evet yapabilir.)
– No, he can’t. (Hayır yapamaz.)
Long answers (Uzun cevaplar)
– Yes, he can ride a horse. (Evet o ata binebilir.)
– No, he can’t ride a horse. (Hayır o ata binemez.)
» Can Ece speak English? (Ece İngilizce konuşabilir mi?)
Short answers (Kısa cevaplar)
– Yes, she can. (Evet, konuşabilir.)
– No, she can’t. (Hayır, konuşamaz.)
Long answers (Uzun cevaplar)
– Yes, Ece can speak English. (Evet, Ece İngilizce konuşabilir.)
– No, Ece can’t speak English.(Hayır, Ece İngilizce konuşamaz.)
Can / Can’t Kullanım Alanları
Yeteneklerden bahsetmemizi sağlamasının yanı sıra CAN yapısının başka kullanım alanları da vardır.
>> Yasaklardan bahsetmek, izin istemek ve izin vermek için kullanılır.
Örnek Cümleler
» You can’t park here. (Buraya park edemezsin.)
» Can I take Karabaş for a walk? (Karabaş’ı yürüyüşe çıkarabilir miyim?)
» Students can use dictionaries during the exam. (Öğrenciler sınav esnasında sözlük kullanabilirler.)
>> Olasılıklardan bahsetmek, tahminde bulunmak için kullanılır.
Örnek Cümleler
» It is cloudy. It can rain. (Hava bulutlu.Yağmur yağabilir.)
» We can go to İstanbul in summer. (Yazın İstanbul’a gidebiliriz.)
» You can read this book (Bu kitabı okuyabilirsin)
» You can buy the milk in a süpermarket (Süpermarketten süt alabilirsin)
» She can see the doctor at three o’clock (Saat 3’te doktoru görebilir)
» You can play in our garden (Bizim bahçede oynayabilirsin)
» Your sister can read the book in the classroom (Kız kardeşin sınıfta kitap okuyabilir)
» We can go to the cinema at the weekend (hafta sonu sinemaya gidebiliriz)
>> Ricada bulunurken kullanılır.
Örnek Cümleler
» Can you help me? (Bana yardım edebilir misin?)
» Can you open the window? (Pencereyi açabilir misin?)
» Can I borrow your book? Kitabını ödünç alabilir miyim?
» Can you bring me a cup of coffee? Bana bir bardak kahve getirebilir misin?
» Can you close the door? Kapıyı kapatır mısın?